Materiał dowodowy to wszelkie informacje, dokumenty, przedmioty i zeznania, które mają na celu wykazanie prawdziwości określonych faktów w postępowaniu sądowym. W zależności od rodzaju sprawy (cywilnej lub karnej), materiał dowodowy spełnia inne funkcje i ma inną specyfikę.
Materiał dowodowy w sprawie cywilnej
W sprawach cywilnych na przykład o zapłatę, rozwód, odszkodowanie, znieważenie czy naruszenie nietykalności cielesnej celem materiału dowodowego jest udowodnienie roszczenia lub obrony przed tym roszczeniem lub oskarżeniem.
Przykłady materiału dowodowego w sprawie cywilnej:
- Dokumenty w tym umowy, faktury, e-maile, korespondencja
- Zeznania świadków
- Opinia biegłego w tym rzeczoznawcy majątkowego, psychologa.
- Przesłuchanie stron np. powoda i pozwanego
- Nagrania audio / wideo, zdjęcia
- Oględziny rzeczy lub miejsca
W sprawach cywilnych obowiązuje zasada: kto twierdzi, ten musi udowodnić. Na przykład jeśli ktoś. żąda zapłaty to musi udowodnić, że mu się ona należy.
Materiał dowodowy w sprawie karnej
W sprawach karnych dotyczących na przykład kradzieży, pobicia lub oszustwa materiał dowodowy służy ustaleniu, czy oskarżony popełnił to przestępstwo. A jeśli oskarżony popełnił to przestępstwo to materiał dowodowy pomaga ustalić zakres winę oskarżonego w tym przestępstwie.
Przykłady materiału dowodowego w sprawie karnej:
- Zeznania świadków i pokrzywdzonych
- Wyjaśnienia oskarżonego
- Dokumenty w tym protokoły z przesłuchań, dokumenty księgowe oraz podobne.
- Opinia biegłych w zakresie na przykład medycyny sądowej, psychologa, informatyka.
- Dowody rzeczowe jak na przykład broń, odciski palców czy telefon.
- Nagrania monitoringu, podsłuchy, SMS-y, e-maile
W postępowaniu karnym obowiązuje zasada: ciężar dowodu spoczywa na oskarżycielu (czyli na prokuratorze), a oskarżony ma prawo do obrony i nie musi udowadniać swojej niewinności.
